VLAM21 heeft in de laatste maanden van 2021 en de eerste maanden van 2022 een onderzoek door HTH Research laten uitvoeren naar fair pay binnen hun organisaties. Deze VLAM21-organisaties krijgen subsidies vanuit de meerjarenregeling van het Letterenfonds. Aan het onderzoek zijn bovendien nog twee niet-structureel gesubsidieerde literaire organisaties toegevoegd.
Kernvraag
VLAM21 wilde weten hoe de eigen organisaties én de twee niet-structureel gesubsidieerde organisaties omgaan met fair pay. Het onderzoek wijst uit hoe zij ervoor staan met betrekking tot dit onderwerp, wat betreft het eigen personeel (zowel in dienst als op freelancebasis) en de artiesten die zij inhuren voor de manifestaties en activiteiten. Vervolgens leidt het onderzoek tot een aanzet voor een richtlijn voor beloning en honorering bij deze organisaties.
Aanpak
Het onderzoek bestond uit drie delen: een informatie-uitvraag, gesprekken en een survey onder personeel en artiesten.
Resultaat
We vatten hier de hoofdresultaten uit het onderzoek samen. Alle resultaten hebben betrekking op letterenorganisaties, actief in de jaren 2019-2021 in uiteenlopende delen van Nederland. Sommige daarvan zijn klein, sommige groot (onder versus boven de 460.000 euro omzet per jaar).
- Letterenorganisaties, vooral de kleine, hadden weinig mensen in loondienst, al nam dat aandeel in fte’s, zeker bij de kleine, licht toe tussen 2019 en 2021.
- Tarieven voor freelancers waren bij kleine en grote organisaties vergelijkbaar, maar zelden werd een opslag gerekend.
- De betaling van artiesten stond op de eerste plaats: zij kregen ‘fair’ betaald volgens richtlijnen van de Schrijverscentrale en/of Lira.
- Vast personeel kwam op de laatste plaats (kleine organisaties); had vaak eerst een lange fase van ‘bad pay’ doorlopen (grote organisaties).
- 74% (kleine organisaties) tot 78% (grote organisaties) van de auteurs en artiesten waren tevreden over hun betaling.
Klik hier om het volledige onderzoek in te zien.
Vervolg
VLAM21 werkt samen met Platform ACCT, een organisatie die staat voor het gezamenlijk verbeteren van de arbeidsmarkt in de culturele en creatieve sector. PACCT werkt aan een structurele dialoog in de culturele en creatieve sector via de vorming van zogeheten ketentafels per deelsector. Deze bestaan uit alle betrokken geledingen: private en publieke werkgevers en opdrachtgevers plus werkenden in loondienst en zelfstandigen. Ook bemiddelingsorganisaties zijn in veel deelsectoren een belangrijke partij.
In 2022 werd een ketentafel opgezet voor de literaire organisaties, waarbij er onder andere werd toegewerkt naar een zo simpel mogelijke belonings- en honoreringsrichtlijn. De voortgang hiervan, samen met de ontwikkelde praktijkinstrumenten, is te volgen op de website van Fairpacct.